Czy Twój pies ma trochę za dużo ciałka? A może weterynarz zasugerował, że warto zadbać o jego wagę? Nadwaga u psów to poważny problem – może prowadzić do chorób stawów, cukrzycy, a nawet skrócić życie pupila. Dobra wiadomość? Możesz pomóc swojemu czworonogowi wrócić do formy! W tym artykule dowiesz się, jak skutecznie i bezpiecznie odchudzić psa, nie narażając go na stres i niedobory. Podpowiemy, jak dobrać dietę, zwiększyć aktywność i jakie błędy unikać. Gotowy? Zaczynamy!
Table of Contents
Jak rozpoznać nadwagę i otyłość u psa?
Nadwaga a otyłość – kluczowe różnice
Nadwagę u psa stwierdza się, gdy jego masa ciała przekracza optymalną o 10–15%, a otyłość – gdy wzrasta o 30% lub więcej.
Aby lepiej zobrazować problem, warto przedstawić nadmiar masy w procentach. Na przykład, jeśli pies powinien ważyć 10 kg, ale ma 5 kg nadwagi, oznacza to, że jego masa ciała jest o 50% wyższa od prawidłowej. Dla porównania, u człowieka o optymalnej wadze 60 kg taki wzrost oznaczałby aż 90 kg. Taka perspektywa pozwala lepiej dostrzec skalę problemu.
Test żeber i skala BCS – jak ocenić kondycję psa?
Test żeber – jak ocenić kondycję psa?
Aby sprawdzić, czy pies ma nadwagę, wystarczy ocenić wyczuwalność jego żeber. Nie chodzi jednak tylko o to, czy możemy je znaleźć pod skórą – nawet psy z nadwagą mogą mieć wyczuwalne żebra. Kluczowe jest to, jak gruba warstwa tłuszczu je pokrywa. Można to łatwo ocenić, porównując bok ciała psa do swojej dłoni.
- Pies wychudzony – jego żebra są wyczuwalne jak stawy palców przy zaciśniętej pięści.
- Pies w dobrej kondycji – żebra czuć tak, jak stawy na wierzchu wyprostowanej dłoni.
- Pies z nadwagą – żebra są słabo wyczuwalne, podobnie jak stawy po wewnętrznej stronie dłoni.
Dzięki tej metodzie szybko określisz, czy Twój pupil ma odpowiednią sylwetkę.
Ocena kondycji psa – skala BCS
Aby ocenić, czy pies ma nadwagę, można skorzystać ze skali BCS (Body Condition Score). Jest to narzędzie stosowane przez weterynarzy, które pomaga określić, czy pies jest w dobrej formie, ma nadwagę, otyłość lub niedowagę. Znając jej zasady, możemy również samodzielnie sprawdzić kondycję naszego pupila w domu.
Skala BCS – poziomy kondycji psa:
- Znaczna niedowaga – żebra, kręgosłup i kości miednicy są wyraźnie widoczne; brak tkanki tłuszczowej; zaniki mięśniowe.
- Niedowaga – żebra i kości miednicy są widoczne; wcięcie w talii jest wyraźne; cienka warstwa tłuszczu.
- Prawidłowa waga – żebra i kręgosłup są niewidoczne, ale łatwo wyczuwalne; talia i linia brzucha są dobrze zaznaczone; cienka warstwa tłuszczu.
- Nadwaga – żebra i kręgosłup są trudne do wyczucia; talia jest słabo widoczna lub jej brak; wyraźnie grubsza warstwa tłuszczu, również w okolicy kręgosłupa i nasady ogona.
- Otyłość – znaczne otłuszczenie klatki piersiowej, kręgosłupa i nasady ogona; obwisły brzuch; całkowity brak talii.
Regularna kontrola kondycji psa przy użyciu skali BCS pozwala w porę reagować na ewentualne problemy zdrowotne i dbać o jego dobrą formę.
Konsekwencje nadwagi i otyłości dla zdrowia psa
Dlaczego kontrola wagi psa jest tak ważna?
Dieta odchudzająca u psa nie powinna być podyktowana jedynie wyglądem, ale przede wszystkim troską o zdrowie psa i dobre samopoczucie. Nadwaga i otyłość zwiększają ryzyko wielu poważnych chorób, takich jak:
- cukrzyca,
- nadciśnienie,
- choroby nerek,
- zapalenie i zwyrodnienie stawów,
- zwyrodnienie kręgosłupa,
- osłabiona odporność,
- nowotwory.
Ponadto psy z nadmierną masą ciała często wykazują problemy behawioralne, mają obniżony nastrój, a w skrajnych przypadkach mogą nawet cierpieć na depresję. Prawidłowa waga psa to klucz do zdrowego i szczęśliwego życia pupila.
Przyczyny nadwagi i otyłości u psów
Czynniki genetyczne – rasy psów podatne na otyłość
Niektóre rasy psów, takie jak labradory, mają naturalną skłonność do odkładania tkanki tłuszczowej. Co więcej, tendencja do tycia może być dziedziczna, prowadząc do tzw. nadwagi rodzinnej. Dlatego u takich psów szczególnie ważne jest regularne kontrolowanie wagi poprzez odpowiednio zbilansowaną dietę oraz zapewnienie im odpowiedniej dawki ruchu.
Wpływ kastracji na metabolizm i masę ciała psa
Po kastracji i sterylizacji dochodzi do spadku poziomu hormonów płciowych, co spowalnia metabolizm i zwiększa apetyt, wcześniej regulowany przez estrogeny. W efekcie konieczna staje się zmiana diety psa i dostosowanie kaloryczności do nowego zapotrzebowania energetycznego. Samice, ze względu na średnio 16% większą ilość tkanki tłuszczowej niż samce, mają większą tendencję do nadwagi, dlatego szczególnie ważna jest kontrola ich masy ciała.
Zaburzenia hormonalne a nadmierna masa ciała
Niektóre schorzenia, takie jak niedoczynność tarczycy, mogą obniżać zapotrzebowanie kaloryczne psa i zwiększać tendencję do przybierania na wadze. Nieodpowiednie dostosowanie diety psa i porcji karmy w takich przypadkach sprzyja nadmiernemu odkładaniu się tkanki tłuszczowej, co prowadzi do nadwagi i otyłości u psa.
Nadmierna ilość kalorii i brak aktywności fizycznej
Nadwaga i otyłość u psów najczęściej wynikają z nadmiernego karmienia. Problem pojawia się, gdy zwierzę przyjmuje więcej kalorii, niż potrzebuje, a ich nadmiar odkłada się w postaci tkanki tłuszczowej.
Wielu opiekunów nie zdaje sobie sprawy, jak łatwo przekarmić psa. Najczęstsze źródła dodatkowych kalorii to:
- Przekąski – smakołyki powinny być uwzględnione w dziennym bilansie energetycznym, aby uniknąć nadwyżki kalorii.
- Zbyt duże porcje – wielkość posiłków należy dostosować do wieku, masy ciała i poziomu aktywności psa, aby zapobiec gromadzeniu nadmiaru energii.
- Ludzkie jedzenie – częstowanie psa resztkami z talerza jest niewskazane, ponieważ jedzenie dla ludzi nie jest odpowiednio zbilansowane dla zwierząt.
Aby uniknąć problemów z wagą, warto kontrolować ilość i jakość podawanego jedzenia oraz zadbać o regularną aktywność fizyczną psa.
Jak skutecznie odchudzić psa?
Dostosowanie diety – klucz do sukcesu
Regularna aktywność fizyczna jest niezwykle ważna w procesie odchudzania psa, jednak bez odpowiedniej diety nie przyniesie oczekiwanych efektów. Jeśli Twój pupil jest przyzwyczajony do większych porcji jedzenia, może domagać się ich jak zwykle. Nie ulegaj jego prośbom – to dla jego dobra. Dopilnuj także, aby nikt inny w domu nie dokarmiał psa.
Jeśli karmisz psa zgodnie z zaleceniami, nie podajesz dodatkowych smakołyków, a mimo to nadal przybiera na wadze, warto skonsultować się z weterynarzem. Nadmierne tycie może wynikać nie tylko z nadmiaru kalorii, ale także z problemów zdrowotnych, takich jak niedoczynność tarczycy czy cukrzyca.
Jak wybrać odpowiednią karmę odchudzającą?
Podczas odchudzania można zmniejszyć porcję dotychczasowej karmy o 15–20%, jednak taka metoda często powoduje u psa uczucie głodu, prowadząc do żebrania o jedzenie i frustracji. Z tego powodu lepszym rozwiązaniem jest zmiana karmy na specjalistyczną, przeznaczoną dla psów z nadwagą.
Dobra karma light odchudzająca (karma dla psów otyłych) powinna mieć:
✔ Obniżoną zawartość tłuszczu – aby zmniejszyć kaloryczność diety,
✔ Większą ilość włókna – by zapewnić dłuższe uczucie sytości,
✔ Odpowiednią ilość białka – aby zapobiec utracie masy mięśniowej.
Wybierając karmę light, warto zwrócić uwagę na jej skład. Wiele diet odchudzających opiera się głównie na węglowodanach, co może prowadzić do niedoboru białka. Optymalna sucha karma powinna zawierać minimum 25% białka, maksymalnie 10% tłuszczu i około 8% włókna pokarmowego. Dzięki temu otyły pies może chudnąć w zdrowy sposób, zachowując dobrą kondycję i energię.
Dieta BARF a redukcja masy ciała psa
W procesie odchudzania psa skuteczne mogą być zarówno mokre karmy, jak i odpowiednio zbilansowane diety domowe, oparte głównie na mięsie i warzywach bogatych w błonnik. Ich zaletą jest wysoka zawartość wody, która zwiększa objętość posiłków, nie podnosząc ich kaloryczności.
Ograniczenie przysmaków – jak unikać nadmiaru kalorii?
Jednym z najważniejszych kroków w odchudzaniu psa jest wyeliminowanie przekąsek i podjadania między posiłkami. Możesz nie zdawać sobie sprawy, ile dodatkowych kalorii dostaje Twój pupil – dla psa ważącego 10 kg plasterek szynki to jak pół kilograma mięsa dla człowieka!
Jeśli konieczne jest używanie smakołyków, np. podczas treningu, warto odjąć ich kaloryczność od dziennej porcji karmy. Nie należy jednak robić tego codziennie ani zastępować nimi pełnoporcjowej diety, ponieważ tylko dobrze zbilansowana karma dostarcza psu wszystkich niezbędnych składników odżywczych.
Regularna aktywność fizyczna jako element odchudzania psa
Jak zwiększyć aktywność psa w bezpieczny sposób?
Oprócz ograniczenia kaloryczności posiłków, proces odchudzania można przyspieszyć poprzez zwiększenie aktywności fizycznej psa. Najlepsze efekty przynosi połączenie odpowiedniej diety z regularnym ruchem.
Wiele otyłych psów niechętnie podejmuje wysiłek i wymaga dodatkowej motywacji. Wspólne spacery, zabawy czy treningi nie tylko pomagają w redukcji wagi, ale także wzmacniają więź między psem a jego opiekunem.
Pływanie jako idealna forma ruchu dla psa z nadwagą
Rozpocznij od dłuższych spacerów. W ciepłe dni najlepiej wychodzić wcześnie rano, między 5:00 a 6:00, oraz wieczorem, po 20:00, gdy robi się chłodniej. Stopniowo wydłużaj czas spacerów – zamiast 10 minut, spróbuj 30, a później stopniowo zwiększaj intensywność.
Jeśli Twój otyły pies lubi wodę, pozwól mu na kąpiel, gdy napotkacie jezioro czy staw – pływanie to świetny trening, który nie obciąża stawów.
Zabawy interaktywne wspomagające redukcję wagi
Aby zachęcić psa do ruchu, warto wykorzystać zabawy polegające na wyszukiwaniu ukrytych smakołyków w domu lub ogrodzie oraz interaktywne zabawki, które angażują go zarówno fizycznie, jak i umysłowo.
Monitorowanie wagi psa i unikanie efektu jo-jo
Regularne kontrole wagi i ocena kondycji psa
Aby skutecznie kontrolować postępy, warto prowadzić dziennik odchudzania, zapisując w nim ilość i rodzaj podawanego jedzenia, aktywność fizyczną oraz wszelkie obserwacje. Wagę psa należy sprawdzać co 1–2 tygodnie, zawsze na tej samej wadze.
Zbyt szybka utrata masy ciała może prowadzić do osłabienia mięśni, zaburzeń metabolicznych, odwodnienia oraz niedoborów składników odżywczych. Dlatego kluczowe jest stopniowe i kontrolowane odchudzanie. Bezpieczne tempo redukcji wynosi 1–2% masy ciała tygodniowo. Zbyt wolne efekty mogą zniechęcać właściciela, natomiast zbyt szybkie odchudzanie może prowadzić do utraty beztłuszczowej masy ciała (LBM). Optymalnym celem jest redukcja 20–25% masy ciała w ciągu 18 tygodni, co pozwala na zdrowe i bezpieczne odchudzanie psa.
Odchudzanie psa seniora – na co zwrócić uwagę?
Dostosowanie aktywności fizycznej do wieku psa
Starzenie się nie oznacza, że Twój otyły pies powinien cały dzień odpoczywać. Regularna, dostosowana do jego wieku i kondycji aktywność jest kluczowa dla zachowania zdrowia fizycznego i psychicznego.
🔹 Dostosuj spacery – wybieraj krótsze, ale częstsze przechadzki w spokojnym tempie.
🔹 Postaw na ćwiczenia łagodne dla stawów – pływanie to doskonała forma ruchu dla starszych psów.
🔹 Zadbaj o stymulację umysłową – zabawy w poszukiwanie smakołyków czy proste komendy pomagają utrzymać bystrość umysłu.
Dzięki odpowiedniej dawce ruchu i mentalnych wyzwań Twój senior może cieszyć się zdrowiem i dobrą formą na dłużej.
Kiedy skonsultować się z lekarzem weterynarii?
Leczenie otyłości psa – kiedy konieczna jest pomoc specjalisty?
Jeśli otyłość jest związana z chorobą, konieczna jest wizyta u weterynarza w celu ustalenia przyczyny i wdrożenia odpowiedniego planu leczenia oraz odchudzania.
Choroby związane z nadwagą – cukrzyca i nadciśnienie u psa
Otyłość może wpływać na wzrost ciśnienia tętniczego u zwierząt – szacuje się, że nadciśnienie występuje u 23–45% otyłych psów. Badania wykazały, że 67% psów z nadwagą miało skurczowe ciśnienie krwi powyżej 160 mmHg, a ich wartości ciśnienia były istotnie wyższe niż u psów o prawidłowej masie ciała. Nadciśnienie tętnicze jest również uznawane za jeden z czynników ryzyka przewlekłej choroby nerek (IKC) u psów. Prawidłowa waga psa jest kluczowa dla zdrowia psa.
Piśmiennictwo
- Burkholder W.J. 2001. Precision and practicality of methods assessing body composition of dogs and cats. Compendium on Continuing Education for the Practising Veterinarian. 23, 1-10.
- Gołyński i wsp. 2012. Otyłość u psów z endokrynologicznego punktu widzenia. Życie Weterynaryjne. 87(10),830-833.
- German, Alexander J. (2006). “The Growing Problem of Obesity in Dogs and Cats.”
- Colliard i wsp. 2006. Risk factors of obesity in dogs in France. The Journal of Nutrition. 136, 1951-1954.
- Laflamme, Dorothy. (2012). “Obesity in Dogs: An Overview”
- Cheitlin MD. Obesity is bad: but what should the definition be, and when is it bad? Cardiol Rev 2001;9:208-209
- Mason E. Obesity in pet dogs. Vet Rec 1970;86:612-616.
- German AJ. The growing problem of obesity in dogs and cats. J Nutr 2006;136 (7 Suppl):1940S-1946S.
- Verwaerde P, Senard JM, Galinier M, et al. Changes in short-term variability of blood pressure and heart rate during the development of obesity-associated hypertension in high-fat fed dogs. J Hypertens 1999;17:1135-1143.
- Pelat M, Verwaerde P, Lazartiques E, et al. [Twenty-four hour time and frequency domain variability of systolic blood pressure and heart rate in an experimental model of arterial hypertension plus obesity]. Arch Mal Coeur Vaiss 1998;91:999-1002.
- Joles JA. Obesity in dogs: effects on renal function, blood pressure, and renal disease. Vet Q 1998;20:117-120.
- 66. Behn A, Ur E. The obesity epidemic and its cardiovascular consequences. Curr Opin Cardiol 2006;21:353-360.
