Spis treści
Czym jest niedokrwistość u psa?
Definicja i mechanizm niedokrwistości
Anemia to zaburzenie krwi polegające na zmniejszeniu liczby czerwonych krwinek i obniżeniu poziomu hemoglobiny, co ogranicza zdolność dostarczania tlenu do komórek.
Jest to poważne schorzenie, które może negatywnie wpływać na pracę całego organizmu, a w skrajnych przypadkach niedotlenienie narządów wewnętrznych może prowadzić do śmierci.
Jakie są rodzaje niedokrwistości u psa?
Ważne jest sprawdzenie, czy organizm podejmuje próbę regeneracji. Jeśli szpik kostny zaczyna działać, we krwi pojawiają się retikulocyty – młode formy czerwonych krwinek, których wzrost liczebny oznacza proces naprawczy. Im cięższa anemia, tym silniejszy „wyrzut” retikulocytów, a wtedy niedokrwistość nazywamy anemią regeneratywną. W przeciwnym razie, gdy szpik nie odpowiada, anemia jest klasyfikowana jako anemia nieregeneratywna.
Przyczyny niedokrwistości u psa
Anemia hemolityczna
Autoimmunologiczna niedokrwistość hemolityczna (AIHA) to choroba, w której układ odpornościowy atakuje czerwone krwinki organizmu, prowadząc do ich niszczenia. U psów z AIHA czerwone krwinki są normalnie produkowane w szpiku kostnym, ale po przedostaniu się do krwiobiegu żyją krócej niż powinny. AIHA dzieli się na formę pierwotną i wtórną. W formie pierwotnej układ odpornościowy błędnie wytwarza przeciwciała przeciwko własnym krwinkom, natomiast w formie wtórnej krwinki są niszczone przez zewnętrzne czynniki, takie jak toksyny czy choroby, z czego najczęstszą przyczyną jest nowotwór. Czerwone krwinki mogą również zostać uszkodzone przez infekcje, pasożyty, jad węży, chemikalia, toksyny lub użądlenia pszczół.
Babeszjoza jako przyczyna anemii
Pchły, kleszcze i inne pasożyty zewnętrzne mogą przenosić choroby, które zaburzają produkcję i funkcjonowanie czerwonych krwinek, jak np. babeszjoza. Ta zakaźna choroba, wywoływana przez pierwotniaka Babesia, przenoszona jest przez kleszcze, które rozprzestrzeniają pasożyta między zwierzętami. Pasożyty wewnętrzne również mogą prowadzić do anemii, wywołując niedobory żelaza i utrudniając wchłanianie witaminy B12, kluczowej dla produkcji krwi. Dodatkowo mogą uszkadzać śluzówkę jelit, co prowadzi do krwawień i dodatkowej utraty krwi.
Niedobory pokarmowe: żelazo i witamina B12
To jedna z najczęstszych przyczyn anemii u psów. Niedobór żelaza może być spowodowany dietą ubogą w ten pierwiastek lub trudnościami z jego wchłanianiem przez organizm zwierzęcia.
Nowotwory szpiku kostnego
Przyczyną mogą być choroby szpiku kostnego; anemia może także wynikać z przerzutów nowotworowych lub obecności chłoniaków.
Przewlekła niewydolność nerek
Postępująca przewlekła choroba nerek (PChN) wpływa na organizm zwierzęcia wielokierunkowo. Nerki pełnią kluczową rolę w procesach metabolicznych i endokrynnych, w tym w produkcji czerwonych krwinek w szpiku kostnym. Dodatkowo mocznica, występująca przy zaawansowanej chorobie nerek, może skracać żywotność erytrocytów.
Niedoczynność tarczycy
Łagodna, nieregeneratywna anemia występuje u około 30–40% psów cierpiących na niedoczynność tarczycy.
Krwotok wewnętrzny
Długotrwała utrata krwi może wyczerpać rezerwy żelaza, uniemożliwiając dalszą produkcję erytrocytów i prowadząc do rozwoju nieregeneratywnej anemii u psa.
Zatrucie cebulą
Spożycie toksycznych dla psa substancji, takich jak cebula, czosnek, środki ochrony roślin czy domowe chemikalia, może uszkodzić erytrocyty i doprowadzić do niedokrwistości.
Objawy niedokrwistości u psa
Bladość dziąseł
Najczęstszym objawem klinicznym anemii jest zmiana koloru dziąseł, które z różowych stają się jasnoróżowe lub nawet białe.
Osłabienie i apatia
Pies może być apatyczny, osłabiony i mniej aktywny fizycznie. Czynności, które wcześniej wykonywał bez problemu, mogą teraz sprawiać mu trudność.
Przyspieszony oddech
Aby zrekompensować niedobór tlenu, pies może oddychać szybciej (wzmożone oddychanie) oraz przyspieszyć rytm serca, co prowadzi do tachykardii.
Diagnostyka niedokrwistości u psa
Badanie morfologiczne krwi
Na początek należy przeprowadzić odpowiednią diagnostykę, która potwierdzi anemię i wskaże jej przyczynę. Poza morfologią krwi mogą być potrzebne dodatkowe badania, takie jak analiza kału i moczu oraz testy na obecność chorób odkleszczowych i wirusowych.
USG jamy brzusznej
Wiele schorzeń wywołujących niedokrwistość wymaga diagnostyki przy użyciu USG lub RTG, aby wykryć na przykład guzy nowotworowe, skręt narządów czy ciała obce w przewodzie pokarmowym. W przypadku anemii nieregeneratywnej czasami potrzebne są bardziej zaawansowane badania, takie jak biopsja szpiku kostnego.
Biochemia krwi
Polega na analizie krwi, oceniającej poziom żelaza, witaminy B12 i kwasu foliowego, a także stan składników odżywczych niezbędnych do produkcji czerwonych krwinek.
Leczenie niedokrwistości u psa
Erytropoetyna
Erytropoetynę podaje się psu z anemią w zastrzykach, w dawkach dostosowanych do jego indywidualnych potrzeb. W trakcie leczenia niezbędne są regularne badania kontrolne, aby ocenić aktywność szpiku kostnego i monitorować ciśnienie krwi.
Transfuzja krwi
Przy ciężkiej niedokrwistości, gdy poziom czerwonych krwinek jest wyjątkowo niski, konieczna może być transfuzja krwi. Dawcą może być zdrowy pies lub krew z banku krwi dla zwierząt. Zabieg wykonuje weterynarz, stosując wszelkie niezbędne środki ostrożności.
Dieta bogata w żelazo
Odpowiednie żywienie psa z niedokrwistością jest kluczowe. Pokarm musi być wysokiej jakości i właściwie zbilansowany, aby dostarczać wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Przy niedoborze żelaza ważne jest, aby w diecie znalazły się produkty bogate w ten pierwiastek, zwłaszcza pochodzenia zwierzęcego, takie jak czerwone mięso, wątroba i jaja, ponieważ zawierają łatwo przyswajalne żelazo. Żelazo z produktów roślinnych jest znacznie trudniej przyswajalne.
Jak zapobiegać niedokrwistości u psa?
Regularne badania krwi
Regularne wizyty u weterynarza są niezwykle ważne dla kontrolowania zdrowia psa. Weterynarz może podczas nich wykonać badanie krwi, co pozwala na wczesne wykrycie anemii lub innych problemów zdrowotnych.
Odpowiednia dieta i suplementacja
Zrównoważona dieta jest kluczowa. Należy zapewnić psu dobrze zbilansowany pokarm, który dostarcza odpowiednich ilości składników odżywczych, takich jak żelazo, witamina B12 i kwas foliowy. Dobrym wyborem jest wysokiej jakości karma dla psów lub żywienie domowe, ale pod nadzorem weterynarza. Odpowiednia dieta pomaga zapobiegać niedoborom.
Profilaktyka chorób odkleszczowych
Regularne stosowanie preparatów przeciwpasożytniczych, w tym środków na pchły i kleszcze, jest kluczowe. Należy także profilaktycznie podawać leki przeciw robakom pasożytniczym. Takie działania pomagają zapobiegać infestacjom pasożytniczym, które mogą prowadzić do anemii.
