Rola kwasów tłuszczowych EPA i DHA w dietetyce weterynaryjnej

Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega 3 wykazują wielokierunkowy, pozytywny wpływ na organizm psów i innych zwierząt domowych. Kwasy EPA (eikozapentaenowy) i DHA (dokozaheksaenowy) odgrywają istotną rolę w zapobieganiu oraz łagodzeniu zmian chorobowych, w tym chorób o podłożu zapalnym. Wyciszający wpływ omega 3 na stany zapalne w organizmach zwierząt jest od dawna badany, stąd wiadomo, ze kwasy EPA i DHA są niezbędne do syntezy mediatorów, hamujących procesy zapalne, między innymi protektyn i resolwin. Jednocześnie kwasy EPA i DHA ograniczają powstawanie czynników prozapalnych, w tym prostaglandyn, leukotrienu B4 czy interleukiny.

Przeciwzapalne działanie kwasów n-3 ma szerokie zastosowanie w dietoterapii i dietoprofilaktyce weterynaryjnej. Jednymi z najczęstszych schorzeń psów, w leczeniu których wspomagająco wykorzystuje się nienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3, są atopia i inne choroby skóry przebiegające ze świądem. U zwierząt cierpiących z powodu zmian skórnych i świądu, po wzbogaceniu diety w kwasy EPA i DHA następowała wyraźna poprawa kondycji skóry i okrywy włosowej oraz znaczne ograniczenie świądu. [1, 13, 17, 18]

Poziom kwasów EPA i DHA uważany jest za bardzo istotny w diecie psów cierpiących z powodu zwyrodnień stawów i może znacząco poprawić ich kondycję, pozwalając jednocześnie na zmniejszenie dawek przyjmowanych przez zwierz leków przeciwbólowych czy przeciwzapalnych [3, 7]. Badania wykazały, że kwasy tłuszczowe omega-3 hamują wytwarzanie w organizmach psów PGE2, IL-1p, IL-6 oraz TNF-a, skutecznie hamując tym samym reakcje zapalną towarzyszącą osteoarthris [4]. Kwas DHA może być także stosowany w profilaktyce osteoporozy, ponieważ wpływa limitująco na aktywność osteoklastów, jak również wykazuje wpływ na wzrost zawartości wapnia w tkance kostnej[11, 15].

W badaniach klinicznych psów z chorobami serca potwierdzono, ze omega-3 mają pozytywny wpływ na pracę mięśnia sercowego, między innymi w przypadkach komorowego zaburzenia rytmu serca oraz migotania przedsionków [12,20].

U zwierząt przyjmujących dziennie 1g kwasu eikozapentaenowego i kwasu dokozaheksaenowego zauważono znaczącą poprawę parametrów fizjologicznych pracy serca, w porównaniu do psów przyjmujących placebo [5].

W przypadku starszych psów uzupełnienie diety w kwas DHA jest korzystne ze względu na jego neuroprotekcyjne właściwości. Wykazano, że kwas DHA hamuję apoptoz neuronów podczas chorób neurodegeneracyjnych oraz procesów związanych ze starzeniem się organizmu psa [6, 14].

Wyniki badań wskazują również, że niedobór kwasów omega-3 w diecie psów może wiązać się ze zmniejszoną odpornością na stres oraz zwiększonymi skłonnościami do zachowań agresywnych [16].

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 są bardzo istotne równiez w żywieniu suk ciężarnych i karmiących oraz szczeniąt [19, 21]. Zarówno EPA jak i DHA pełnią kluczowe role w prawidłowym rozwoju układu nerwowego.

Wykazano, że uzupełnienie diety suk w ciąży i karmiących oraz szczeniąt w kwasy omega-3 pochodzenia rybnego, korzystnie wpływa na zdolności kognitywne i motoryczne [1O]. DHA jest również niezbędny dla prawidłowego rozwoju narządu wzroku szczeniąt co także zostało potwierdzone badaniami [8].

W dietoterapii niewydolności nerek u psów również stosuje się kwasy omega-3. Przeprowadzone badania wykazały, ze podawanie kwasów EPA i DHA wpływa na popraw funkcjonowania nerek u psów [2].

Niedobór kwasów EPA i DHA może zwiększyć podatność  organizmu na zakażenia. Badania przeprowadzone na psach w różnym wieku wykazały, ze wzbogacenie diety w nienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 ma pozytywny wpływ na funkcjonowanie układu immunologicznego [9].

 

Pismiennictwo:

  1. Abba , Mussa P., VercelliA., Raviti G.: Essential fatty acids supplementation in different-stage atopicdogs fed on controlled diet. JAnim PhysiolAnim Nutr (Berl) 2005, 89, 2003-2007.
  2. Brown S.A., Brown C.A., Crowell W.A., Barsanti J.A., Allen T., Cowell C., Finco D.R.:Beneficial effects of chronic administration of dietary omega-3 polyunsaturated fatty acids in dogs with renal J Lab Clin Med. 1998, 131(5), 447-55.
  3. Budsberg S.C., Bartges J.W.: Nutrition and osteoarthritis in dogs: does it help? Vet. Clin. North Am. SmallAnim. Pract. 2006, 36, 1307-1323.
  4. Calder P.C, Zurier R.B.: Polyunsaturated fatty acids and rheumatoid arthritis. Curr Opin Clin Nutr Metab Care 2001, 4, 115-121.
  5. Dove R.S.: Nutritional therapy in the treatment of heart disease in dogs.Altern. Med. Rev.
  6. Suppl, 2001, S38-45. 6. Floren! S., Malaplate-Armand C., Youssef I., Kriem B., Koziel V., Escanye M.C., FifreA., Sponne I., Leininger­ Muller B., Olivier J.L., Pillot T., OsterT.: Docosahexaenoic acid prevents neuronal apoptosis induced by soluble amyloid-beta oligomers. J. Neurochem. 2006, 96, 385-395.
  7. Fritsch D.A., Allen T.A., Dodd C.E., Jewell D.E., Sixby K.A., Leventhal P.S., Brejda J., Hahn K.A.: A ulticenter study of the effect of dietary supplementation with fish oil omega-3 fatty acids on carprofen dosage in dogs with osteoarthritis. J Am Vet Med. Assoc., 2010, 236 (5), 535-539.
  8.  Heinemann K.M., Waldron M.K., Bigley K.E., Lees G.E., Bauer J.E.: Long-chain (n-3) polyunsaturated fatty acids are more efficientthan alpha-linolenic acid in improving electroretinogram responses of puppies exposed during gestation, lactation, and weaning. J Nutr. 2005, 135(8), 1960-6.
  9. Kearns R.J., Hayek M.G., Turek J.J., Meydani M., Burr J.R., Greene R.J., Marshall C.A., Adams S.M., Borgert R.C., Reinhart G.A.: Effect of age, breed and dietary omega-6 (n-6): omega- 3 (n-3) fatty acid ratio on immune function, eicosanoid production, and lipid peroxidation in young and aged dogs. Vet. lmmunol. lmmunopathol. 1999, 69, 165-183.
  10. Kelley R.L., Lepine A.J., Burr J.R., Shyan-Norwalt M., Reinhart G.A.: Effect of dietary fish oil on puppy trainability . 6th Congress of the International Society for the Study of Fatty Acids and Lipids, 2004, Brighton, UK.
  11. Kruger M.C., Schollum L.M.: Is docosahexaenoic acid more effective than eicosapentaenoic acid for increasing calcium bioavailability? Prostaglandins Leukot. Essen!. Fatty Acids 2005, 73, 327-334.
  12. Laurent G., Moe G., Hu X., Holub B., Leong-Poi H., Trogadis J., Conelly K., Courtman D., Strauss B.H., Dorian P.: Long chain n-3 polyunsaturated fatty acids reduce atrial vulnerability in novel canine pacing model. Cardiovasc Res. 2008, 77, 89-97.
  13. Logas D., Kunkle G.A.: Double-blinded crossover study with marine oil supplementation containing high-dose icosapentaenoic acid for the treatment of canine pruritic skin disease. Vet Dermatol. 1994, 5, 99-104.
  14. Menard C., Patenaude C., GagneA.M., Massicotte G.: AMPA receptor-mediated eel death is reduced by docosahexaenoicacid but not by eicosapentaenoic acid in area CA1 ofhippocampal slic cultures. J Neurosci. Res., 2009, 87, 876-886.
  15. Rahman M.M., Bhattacharya A., Fernandes G.: Docosahexaenoic acid is more potent inhibitor of osteoclast differentiation in RAW 264.7 cells than eicosapentaenoic acid. J. Cell.Physiol. 2008, 214, 201-209.
  16. Re S., Zanoletti M., Emanuele E.: Aggressive dogs are characterized by low omega-3 polyunsaturated fatty acid status. Vet. Res. Commun. 2008, 32, 225-230
  17. Scott D.W., MillerW.H. Jr.: Nonsteroidal anti-infiammatory agents in the management of canine allergic pruritus. J. S. Afr. Vet. Assoc. 1993, 64, 52-56.
  18. Scott D.W., MillerW.H. Jr., Reinhart G.A., Mohammed H.O., Bagladi M.S.: Effect of an omega-3/omega-6 fatty acid-containing commercial lamb and rice diet on pruritus in atopicdogs: results of a single-blindedstudy. Can. J. Vet. Res. 1997, 61, 145-153.
  19. Singh M.: Essential fatty acids, DHAand human brain. Indian J. Pediatr. 2005, 72, 239-242.
  20. Smith C.E., Freeman L. M., Rush E.J., Cunnigham M.S., Eiourge V.: Omega-4 fatty acids in Boxer dogs with arrythmogenic right ventricular cadiomyopathy. J Vet Intern Med., 2007.21(2), 265-73.
  21. Yashodhara B.M., Umakanth S., Pappachan J.M., BhatS.K., Karnath R., Choo B.H.: Omega-3 fatty acids: acomprehensive review of their role in health and disease. Postgrad. Med. J. 2009, 85, 84-90